TCMB Başkanı Kavcıoğlu, “Zor bir süreç geçirdik fakat geldiğimiz nokta itibarıyla enflasyonu yükselten tüm sebepler geride kaldı diye düşünüyorum” dedi.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Şahap Kavcıoğlu, bugün “Türkiye 2023 Zirvesi & Para Sohbetleri”ne katıldı. Kavcıoğlu’nun açıklamalarından öne çıkanlar şu şekilde:
Zor bir süreç geçirdik fakat geldiğimiz nokta itibarıyla enflasyonu yükselten tüm sebepler geride kaldı diye düşünüyorum. Kur hareketlerinin dengede olması finansman maliyetlerinin 1-2 ay değil alınan tedbirlerle Temmuz’dan bu yana KOBİ’lerde 20-25 puan, öteki firmalarda 15 puan faiz maliyetlerinde indirim söz mevzusu. Gıdada da bu anlamda mühim bir aşağı doğru geliş söz mevzusu. Politikalarla anlatırsak temelinde bizim liralaşma stratejimizle beraber makro ihtiyati tedbirler seti ve bununla beraber likidite yönetimi, faiz politikası uyguladığımız desteklendiği bütünleşik siyaset çerçevesinde bu tarz şeyleri uyguluyoruz. Liralaşmayla birlikte enflasyonun da uzun vadeli aşağı doğru gelişinde mühim bir strateji. Türkiye’nin senelerdir önünde bir yükselme ve gelişme olduğunda hep bu şekilde döviz kuru üstünden spekülasyonlarla çarpık yapılaşma var. Liralaşma stratejisiyle bunun önüne geçmek istiyoruz. Kredi maliyetlerinde faiz politikalarıyla arz talep dengesi, makro ihtiyati tedbirlerle oluşacak maliyetler, cari dengedeki artış bunların hepsi enflasyon ve öteki politikalar üstünde mühim bir tesir meydana getirecek ve sürdürülebilir burası fazlaca mühim durdurulan ya da engellenen gelişme değil, sürdürülebilir kalkınmayla birlikte sürdürülebilir fiyat istikrarının temelini oluşturacağız. Dönemsel değil kalıcı fiyat istikrarı sağlayacağız.
“ASGARİ ÜCRETİN FİYATLAR ÜZERİNDE ETKİSİ OLACAĞINI DÜŞÜNMÜYORUZ”
Birazcık ilkin söylediğimiz enflasyonla ilgili baz tesiri haricinde aşağı doğru fiyat artışlarına niçin olacak fazlaca sebep kalmıyor. Asgari ücretle ilgili şu fazlaca mühim. Çalışmalarımızda fiyatlara giydirilmiş durumda. Ocak’tan sonrasında da asgari ücretle ilgili beklentimiz asgari ücret enflasyonu yüksek bazda destekleyen mevzu değil. Geriden gelen asgari ücretin fiyatlar üstünde tesiri olacağını düşünmüyoruz. 2016 yılı aklıma geldi, yüzde 30’un üstünde asgari ücret zammı verdiğimiz yıllarda yüzde 8,5 enflasyon oluştu. İlgili fazlaca değil tesiri var. Enflasyonun tarihsel averajına baktığımızda onun üstünde bir enflasyon bile baz tesiri haricinde bizi aşağı doğru ivmelenecek. Asgari ücretin de içinde bir miktar olacağını öngörüyoruz. Enflasyon baz tesirinin haricinde bu da var diye düşünüyoruz.
“POLİTİKALAR OTURDUKÇA KENDİLİĞİNDEN TEDBİRLER ORTADAN KALKACAKTIR”
Bizim uyguladığımız bütünleşik siyaset çerçevesinden bahsediyoruz. Hepsinin temeli liralaşma. Stratejiyle birlikte bu siyaset seti gerçek sektörde faizlerin kurun dengede gitmesini sağlıyor hem de oluşturduğumuz stratejinin daha sıhhatli uygulanmasına götürüyor. Merkez bankacılığına bakarsanız söz mevzusu. Hedefli ve selektif kredilerin bir sebebi de o amaca ulaşmamızın sebebi de makro ihtiyati tedbirler. Finansmanın doğru kanallara gitmesini sağlayacak makro ihtiyati tedbirleri uygulamak zorundasınız. Aksi takdirde senenin ilk yarısında yaşadığımız dövize, değişik kanallara amacı haricinde finansmanın kullanılması, ihtiyacı olandan daha çok ihtiyacı olmayana giden kredi oluşması. Kayma ve sapmaları minimuma indirmek için de makro ihtiyati tedbirler içinde bazı kararlar alıyoruz. Bu politikalar oturdukça kendiliğinden tedbirler ortadan kalkacaktır. Gelişmiş ülkelerin krediyle ilgili makro ihtiyati tedbirleri uyguladığını görüyoruz. Türkiye Iktisat Modeli bu değil. Uyguladığımız yavaş yavaş neticelerini gördüğümüz Türkiye Iktisat Modeli yatırım, istihdam, üretim, ihracat denklemi içinde bu hedefe ulaşmak için makro ihtiyati tedbirleri uygulamak zorundasınız. Tamamen sistemin bu hedefe yetişmesi için uygulanan uygulaması olan. Gelişmiş olan ülkelerin çoğunda kredi hedefli ve verilen finansmanın doğru kanallara ulaşmasını elde eden tedbirler alınıyor. Ikimiz de bunu yapıyoruz, sonucunu alıyoruz. Kredi mekanizmasının tamamına baktığımızda tedbirleri uygulamaya başladıktan sonrasında Eylül ayındaki oran bizim Eylül ayında KOBİ’lere verdiğimiz kredi 2021’de verdiğimizin 1,5 katı. Tedbirlerin ne kadar yerinde ve doğru bulunduğunu gösteriyor. Kredinin daha doğru, arzuladığımız yere gittiğini görüyoruz. İhracatta gene aynı. Kredi mekanizmasının yönetilmesi için uygulanan tedbirlerin netice verdiğini erişilen rakamlardan ve hedeflerden görüyoruz.
“BİRÇOK FİRMA TAHVİL İHRACINA BAŞLADI”
Finansmana erişim diyoruz, sorunmuş şeklinde. Hep bankacılar kredi vermez, almış olduğu vakit ben aldım, verdiği vakit sen vermedin. Faizler maliyetler terfi etti. İş dünyası kendine nazaran haklı. Bu ikisinin buluşması düzenleyici otoritelerin koyduğu kurallar iki tarafın daha doğru yerde buluşması için. Buluşmada ister istemez ilk 6 aylık döneme baktığımızda büyük firmaların finansmana daha kolay erişen firmaların büyük montanlı krediler kullandığını görüyoruz. Dünyadaki bankacılığa baktığımız vakit finansmana erişimi kolay firmaların daha değişik şekilde ana para piyasası yöntemiyle finansmana eriştiğini görüyoruz. Tedbirlerle o tarafa yöneltiyoruz. Birçok büyük firmamızın tahvil ihracına başladığı değişik finansman kaynaklarıyla finansmana erişim sağlanması doğru bir yol.
“BİZ HEP DAYAĞI YEDİKTEN SONRA TEDBİR ALIYORUZ”
Bizim liralaşma politikamız Türkiye’nin belirlediği dönemlerde hedefleri yakaladığında döviz kuru üstünden spekülasyonla oluşturulan yapı var. Kısmen muvaffak olduğumuzu düşünüyoruz. 2008 dünya finansal krizine baktığımızda öteki ülkeler bu tarz şeyleri yaşadığında bizde olanlar olmuyor. Net uyguladıkları tedbirler var. Uyarılarla tedbirlerle bunu engelliyorlar. Biz hep dayağı yedikten sonrasında önlem alıyoruz. Oluşturulan bu politikalar kurun faizin piyasanın bu tür hareketlerde korumuş olan ve kollayan bir sistem. Kurda sağlanan dengeyle, faizde sağlanan düşüşle birlikte enflasyona da yansıyacak. Bu sistem kendi içinde piyasayı dengede tutarak kimsenin müdahalesine gerek kalmadan sağlamış olduğu dengeyle yoluna devam edecek. Internasyonal kuruluşlarda desteklenen ve. Bir sürü bağlantı kuruluyordu.
“KKM’NİN MERKEZ BANKASI’NA YÜKÜ YOK”
KKM’nin Merkez Bankası’na bir yükü yok. Hazinenin KKM mevduatıyla bizimkinin farkını açıkladım. TL’yi dövize karşı korumak için insanoğlu hesabındaki TL’yi vade sonunda ister döviz ister TL olacak sistem. Biz Merkez olarak rezervi artırdığımız kalemlerden bir tanesi. Burada biriki işlemi. Bu anlamda bu vakası alıyoruz. Hazinenin işlemiyle tamamen değişik bir yöntem. Öyleki bir maliyet hesabı yaptığınızda hepsiyle beraber maliyet doğar. Bu tarz şeyleri yaparken merkez bankalarının biriki en mühim enstrümanlardan biri. Kar zarara bakılmaz. Merkezlerin amacı kar zarar etmek değildir. Oluşturulan rezervle para politikalarına yön vermektir. Bu tarz şeyleri sağlayabilmeniz için de oluşturacağınız kafi biriki gücü oluşturmanız lazım. Dövizi biriki olarak aldığınızda aldığınız gündür. KKM olarak dediğimiz bu işlemi merkez bankası bir biriki yönetimi olduğundan herhangi bir yükü söz mevzusu değildir. Bu sistem olmasaydı ne olur, bu sistemin sonucunda nereye geldiğimize bakmamız lazım. En fazlaca eleştirdiğimiz konulardan biri merkez 14’le para veriyor, gömü 28’le borçlanıyor. Siz faizi indiriyorsunuz fakat bankada faiz 30-35. Piyasada oluşan bir denge. Maliyetler aşağı geldi. Aldığımız tedbirlerle birlikte sözel, yazılı, kaide seti içinde uygulamaya koyduğumuz tedbirler politikaları dengeli şekilde yürütmeye dönük siyaset seti.
Bizim biriki politikamız yalnız 2023 değil, geçmişten 2017’den Türkiye Iktisat Modeli’yle birlikte temel amaçlarından biri de merkezin rezervlerinin kuvvetli olması. Siyaset seti içinde yurt dışındaki altınlar Türkiye’ye getirildi. Netice vermeye başladı. 2023’le birlikte merkezin fazlaca daha kuvvetli rezervlerinin olacağını söyleyebilirim.
“AÇILAN ŞİRKET SAYISI YÜZDE 60 ARTTI”
Türkiye bankacılık sistemi 2 yıl ilkin de fazlaca güçlüydü. 2008’den bu yana fazlaca kuvvetli bankacılık sektörümüz var. Türkiye’nin finansal piyasalarının gücü gerçek sektöre de yansıyacak. Tüm uygulanan politikaları dışarıda ve içeride bu oranlara yansıyacağını fazlaca net görüyoruz. Geçen seneden bu yana yeni oluşturulan şirket sayısı yüzde 60 artmış. ABD ve AB’den iki katından fazla. İş gücü dinamizmini gösteren en iyi oran 1 yıl öncesine nazaran oluşturulan yeni iş yeri sayısıdır. ABD ve AB’nin gelişmekte olan ülkelerin hepsinin üstünde. Patent sayısı üstün dereceli kırmış. Bu yıl Türkiye’de patent başvurusu zamanı üstün dereceli seviyede. İnsanların verimlilik, inovasyon, yeni iş kurma ortamı olmasa bu rakamlar iyi mi olacak. Bu şekilde bakmak lazım.
Net hata noksanı göstererek esrar eroin parası şeklinde göstererek bu işleri biliyor şeklinde göstererek fakat bu detayları nereden aldıkları anlaşılamayan hiçbir ekonomik altyapısı olmayan açıklamalar. Siyasal tarafı var. Bizi de arayabilirler. Ülkeyi karalamak için. Başka bölgelere yönlendirme, başka bölgelere işaret verme fazlaca doğru değil, netice alamazlar. Bu politikalar doğru. Bizim bu yıl yalnız 50 milyar dolar faturamız var. Geçen yıl 50 milyar doları baz aldığımızda bu yıl 100 milyar doları gören faturamız var. Türkiye hiçbir enerji faturasını geciktirmemiş, kesinti yapmamış, endüstri firmaları üstün dereceli kırmış.
BU VİDEO İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
