Orta gelirliye yönelik yeni konut kampanyasının finansmanına ilişkin düzenlemelerin yer almış olduğu yasa, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Yasayla, ilk üç yılda taksidin hane halkı gelirinin yüzde 30’unu aşan kısmı kadar destek sağlanacak. Cumhurbaşkanı bu oranı ve destek süresini değiştirmeye yetkili olacak.
Konut satış bedelinin yüzde 5’i müteahhit firmadan alınıp kredi veren bankaya aktarılacak. Böylece kredi kullanan kişinin ödediği taksit tutarının azaltılması sağlanacak. Müteahhit şirket desteği Cumhurbaşkanı kararıyla 3 yıla kadar uzatılabilecek.
Yasayla, kampanyadan sonrasında fiyat artışı yapmış olduğu tespit edilenlere verilecek cezalar da belirlendi. Yanlış değerleme meydana getiren firmalara cezalar 10 kat artırılarak uygulanacak. Konut bedelinin minimum yüzde 10’u kadar ceza kesilebilecek. Konutu alan da hatalı değerleme tespit edilirse kredinin yüzde 5’i kadar ceza ödeyecek.
Bu şartlarla 31 Aralık 2023’e kadar konut kredisi verilecek. Cumhurbaşkanı bu süreyi bir yıl uzatabilecek.
ORTA GELİRLİYE KONUT PROGRAMI’NIN AYRINTILARI
Yasayla vatandaşların taksit ödemelerini kolaylaştırmak amacıyla bankalar tarafınca sağlanan konut finansmanı taksitlerine katkı sağlanmasına yönelik olarak Cumhurbaşkanı tarafınca belirlenecek bir kamu bankası vasıtasıyla 5411 sayılı Kanun kapsamında etkinlik gösteren bankalara nakit kaynak aktarılacak.
Nakit kaynak aktarımı için Gömü ve Maliye Bakanlığı bütçesinde mevcut ya da yeni açılacak tertiplere ödenek eklemeye Gömü ve Maliye Bakanı yetkili olacak ve bir yıl içinde bankalarca sağlanacak konut finansmanının toplam anapara tutarı 220 milyar lirayı aşamayacak.
HANGİ TÜR KONUTLARA FİNANSMAN SAĞLANACAK?
Daha ilkin satılmamış ve yüklenicilerin mülkiyetinde olan konutlar ile yapımına hemen hemen başlanmamış yada yapımı devam eden konut projelerinden konut edineceklere sağlanacak konut finansmanlarına katkı sağlanabilecek.
Yapımına hemen hemen başlanmamış yada yapımı devam eden konut projeleri açısından mülkiyeti yüklenicilere geçecek konutlara ilişkin sağlanacak finansmanlar da bu kapsamda değerlendirilecek. Bu kapsamda gayrimenkul geliştiriciler ve arsa oranı karşılığında inşaat sözleşmesi çerçevesinde arsa oranı sahipleri de yüklenici olarak kabul edilecek.
HANE HALKI GELİRİNİN YÜZDE 30’UNU AŞAN KISMI KADAR DESTEK
Kullanılacak finansmana yönelik bankacılık mevzuatı ve ilgili öteki mevzuat kapsamında kafi ödeme gücüne haiz olduğu bankalarca değerlendirilen ve katkı talebinde bulunan vatandaşlar için ilk 3 yıldaki finansman taksit tutarının hane gelirinin yüzde 30’unu aşan kısmı kadar, Gömü ve Maliye Bakanlığı bütçesine belirlenen kamu bankasının talebi üstüne katkı aktarılabilecek.
Yüzde 30’luk oranı yüzde 30 ila yüzde 50 içinde belirlemeye, 3 senelik süreyi bir yıla kadar indirmeye ise Cumhurbaşkanı yetkili olacak.
Konut satış bedeli üstünden yüzde 5 katkı oranı yüklenici hesabından yada finansman tutarından eğitim edilerek finansmanı elde eden bankalarda geçici hesaplara aktarılacak. Bu tutarlar 1 yıla kadar finansman taksitlerinin ödemelerinde kullanılacak.
Cumhurbaşkanı tarafınca belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde, bu tutarın bir kısmı ya da tamamı finansman anapara tutarından peşin olarak indirilebilecek ve 1 senelik süre ise 3 yıla kadar uzatılabilecek. Eğitim edilen meblağ, hiçbir şekilde yükleniciler tarafınca geri istenemeyecek.
Belirlenen kamu bankası, her ayın ilk 5 iş günü içinde, içinde bulunulan aya ilişkin toplam katkı tutarını Gömü ve Maliye Bakanlığına bildirecek. Gömü ve Maliye Bakanlığı talep edilen katkı tutarını, bildirim meydana getirilen ayın 15’ini takip eden ilk iş günü belirlenen bankaya aktaracak. Bu katkının aktarım günü ile finansmana ilişkin taksit ödemeleri bankalarca aynı gün olarak belirlenecek.
Sağlanan katkıların geri ödeme tutarları, geri ödemelerin başlamış olacağı tarihe kadar, finansmanın faiz oranı üstünden rahat faiz yöntemiyle hesaplanacak.
Bankaların, geri ödeme tutarlarını katkıdan yararlananlara, bankacılık mevzuatı ve ilgili öteki mevzuat kapsamında rücu etme hakkını kullanımı durumunda uygulayacakları faiz oranı haricinde, geri ödemelerin başlamasından sonrasında ek bir faiz oranı uygulanmayacak.
Geri ödemeler en geç konut finansmanı vadesi bitimine kadar Gömü ve Maliye Bakanlığına aktarılmak suretiyle ilgili kamu bankasına, finansmanı elde eden bankalarca aktarılacak.
Geri ödemelerin katkıdan yararlananlarca yapıldığına bakılmaksızın tam ve zamanında Gömü ve Maliye Bakanlığına aktarılmasından finansmanı elde eden bankalar görevli olacak.
Geri ödemelerin, finansmanı elde eden bankalarca tam ve zamanında yapılmaması durumunda, katkı geri ödemeleri, 6183 sayılı Kanunun 51’inci maddesine gore hesaplanacak gecikme zammıyla beraber finansmanı elde eden bankadan ilgili vergi dairesince eğitim edilecek.
Bu kapsamda, finansmanlara ilişkin icra takip sürecinin başlatılması durumunda hesaplanacak geri ödemeler, finansmanı elde eden bankalar tarafınca icra takibinin başlatılmasından sonrasında en geç 30 gün içinde Gömü ve Maliye Bakanlığına aktarılmak suretiyle belirlenecek bankaya aktaracak.
Katkıdan yararlanmak istemeyen vatandaşlar için konut finansmanına yönelik öteki mevzuat kapsamında oluşturulan geri ödeme planlarında taksit tutarlarının hane gelirinin yüzde 30’unu aştığı durumlarda, ilgili bankalar bu kişilere ödeme kolaylığı sağlamak suretiyle taksit planında ilgili ayda alması ihtiyaç duyulan anapara ve faiz oranı/kar oranı tutarını, finansman ile aynı faiz oranı/kar oranı ile kalan anapara üstüne ilave ederek erteleyebilecek.
Bu finansmanların vadesinden ilkin kapanmasının talep edilmesi durumunda öteki mevzuatta belirlenmiş kapama koşullarına ek olarak ertelenmiş anapara ve faiz oranı/kar oranı tutarı var ise bunların tamamının ödenmesiyle kapama gerçekleştirilebilecek.
5 YIL SÜREYLE SATIŞ VE DEVİR YAPILAMAYACAK?
Yeni Konut Finansman Programı kapsamında alınan konutların, bildirilen finansman tarihinden itibaren 5 yıl süreyle satış ve devri yapılamayacak.
Sağlanacak finansman mevzusu konuta ilişkin düzenlenen değerleme raporunun yanlış yada gerçeğe aykırı olması halinde, raporu düzenleyen gayrimenkul değerleme uzmanı yada gayrimenkul değerleme kuruluşu hakkında, 6/12/2012 tarihindeki ve 6362 sayılı Ana para Piyasası Kanununun 76’ncı maddesinin onuncu fıkrası uyarınca verilecek yönetimsel para cezası tutarları 10 kat artırılarak uygulanacak. Uygulanacak yönetimsel para cezası tutarı, finansmana mevzu konutun satış bedelinin yüzde 10’undan azca olamayacak.
Aktarılacak katkının hak sahipliğinin tespiti ile doğru ve tam hesaplanmasından, ibraz edilen belgeler çerçevesinde konut finansmanını elde eden banka görevli olacak.
Haksız olarak verildiği tespit edilen katkı tutarı 6183 sayılı Kanunun 51’inci maddesine gore hesaplanacak gecikme zammıyla beraber finansmanı elde eden bankadan eğitim edilecek.
YANLIŞ VE YANILTICI BEYANA İDARİ PARA CEZASI
Yeni Konut Finansman Programı kapsamında katkılardan faydalanacak vatandaşların, yanlış yada yanıltıcı beyanlarda bulunduğunun tespit edilmesi durumunda, sağlanan katkılar geri alınacak ve kullanılan finansman tutarının yüzde 5’i kadar yönetimsel para cezası uygulanacak.
Finansman sağlanan konutun sahiplerinin yanlış yada yanıltıcı beyanlarda bulunduğunun tespit edilmesi durumunda, ev sahiplerine konutu alırken beyan edilen satış bedelinin yüzde 25’i kadar yönetimsel para cezası uygulanacak.
Gömü ve Maliye Bakanlığı ile belirlenecek kamu bankası, bankalardan lüzumlu her türlü veri ve bilgiyi talep edebilecek. Bankalar, talep edilen veri ve bilgiyi, Gömü ve Maliye Bakanlığının belirleyeceği biçim ve süreler içinde vermekle yükümlü olacak. Söz mevzusu veri ve bilginin iletilmesinde öteki kanunlardaki yasaklayıcı ve sınırlayıcı hükümler uygulanmayacak.
Bankalar tarafınca sağlanacak finansmana ilişkin meblağ, vade, faiz oranı/kar oranı, finansman sağlanacak konutların azami satış bedeli, katkılardan faydalanacak gerçek kişilerin kapsamı, bu kişilerin konut sahipliği, hane geliri, hane geliri artış katsayısı ve hanedeki öteki kişilerin konut sahipliği benzer biçimde hususları belirlemeye ve finansmana ilişkin nitelikleri il bazında farklılaştırmaya, katkı olarak aktarılacak kaynağın kullandırılmasına, katkının sonlandırılmasına, katkı geri ödemelerine, katkı geri ödemelerinin faiz hesaplama yöntemi, bu ödemelerin vade koşulları, vadesinden ilkin ve toplu ödeme hususlarına, uygulamaya ve denetime ilişkin usul ve esasları belirlemeye, uygulamaya ilişkin olarak ortaya çıkabilecek tereddütleri gidermeye ve bu madde kapsamında gerçekleştirilecek işlemlere ilişkin öteki hususları belirlemeye Cumhurbaşkanı yetkili olacak.
Yeni Konut Finansman Programı kapsamında katkılardan 31 Aralık 2023’e kadar faydalanılabilecek. Cumhurbaşkanı bu süreyi 31 Aralık 2024 geçmişine kadar uzatabilecek.
