Dünya genelinde ev fiyatlarının tavan yapmış olduğu 2022’yi hemen hemen geride bırakmışken, yeni senenin ilk günlerinde İngiltere’de de benzer bir tablo görülüyor. İngiltere’nin çevrimiçi emlak platformlarından Rightmove’un yayımladığı verilere gore ülkedeki mülk fiyatları 2020’den bu yana en büyük artışı yaşıyor.
Averaj bir mülk fiyatının ocak itibarıyla %0,9 artarak 362,438 sterline yükseldiği kaydediliyor. Gayrimenkullerin her geçen gün kıymet kazanması globaldeki yatırımcıları harekete geçirirken, İngiltere’nin birçok büyük şehrinde inşaat projeleri geliştiren Property Alliance Group ile ortaklık icra eden Türkiye menşeli internasyonal emlak yatırımı yönetimi şirketi Rotas Investment Yönetici Direktörü Arda Ulaşan İngiltere’deki yatırımlar, mortgage şartları ve kira getirileri hakkında bilgileri söyledi.
Rotas Investment Yönetici Direktörü Arda Ulaşan
“Türkiye’ye gore oldukça daha avantajlı”
İngiltere’de 2 tip mortgage bulunuyor. Biri yaşamak için alınan ‘buy-to-live’ diğeri de kiraya vermek için alınan yatırımlık ev doğrusu ‘buy-to-let’ olarak geçiyor. Yatırımlık olan mortgage, kredi veren kuruluşların evin kirasını güvence olarak görülmesiyle beraber yabancılar için kolay erişilebilir duruma geliyor.
Senelik minimum 15-20 bin dolar hane geliri bulunduğunu belgeleyenler buy-to-let kredisi için başvurabiliyor. Satın alınacak evin %75’ine kadar kredi başvurusu yapılabiliyor. Kredilerin faiz oranları senelik %5,5-7,5 içinde değişiyor ve 25 yıla kadar vade uygulanıyor. Kira geliri kredi ödemelerini oldukça büyük oranda karşılıyor. Uygun kredi imkanlarıyla satın alınabileceği için düşük bir peşinat oranı ödenerek İngiltere’de ev sahibi olunabildiğini paylaşan Rotas Investment Yönetici Direktörü Arda Ulaşan, mortgage faizlerinin ve ödeme sürelerinin Türkiye’ye gore oldukça daha avantajlı bulunduğunu belirtti ve Türk vatandaşlarının %25 oranında bir depozito ödeyerek kredi kullanabileceğini aktardı.
Yatırım trendleri şimal batı bölgesini işaret ediyor
LL ve Savills şeklinde internasyonal emlak müesseselerinin 5 senelik tahminlerine gore, İngiltere’de en yüksek emlak yatırımı getirisinin Manchester’ın da içinde olduğu şimal batı bölgesinde olacağı tahmin ediliyor. Kentsel dönüşüm çalışmalarının artması, Londra – Manchester içinde 2026’da açılacak ve Londra – Manchester arasındaki mesafeyi 1 saat 7 dakikaya düşürecek olan HS2 süratli tren hattı da artış beklentilerini yükseltiyor. Bu projeyle beraber artış beklentisi Manchester’da %28 olarak kaydediliyor. Beklentiler, globalde olduğu şeklinde Türkiye’deki vatandaşları da İngiltere’de gelişen ve büyük şehirlerin merkezlerinde yatırıma ve kiraya vermeye yönelik konut inşaatlarına yatırım hayata geçirmeye yöneliyor. Sadece bu süreçte bazı prosedürleri de gözden kaçırmamaları eleştiri bir ehemmiyet arz ediyor. Peki vatandaşlar İngiltere’de konut alırken en oldukça nelere dikkat etmeli?
Herhangi bir varlığa yatırım yapmak insanoğlu için halihazırda zorlayıcı bir kararken, bu varlığın yurt haricinde bir ev olması bilgili adımlar atmanın önemini artırıyor. O şekilde ki İngiltere şeklinde Avrupa’nın merkezinde konumlanan bir ülkede konut alıcısı olmak, ülkedeki yasal sorumluluklar ve haklar hakkında tam teşekküllü bilgiye haiz olma gerekliliğini doğuruyor.
Depozito yüksek tutulmalı
İngiltere’de bir konut satın almadan ilkin, mülk bedeli ve giderler için bütçe belirlemek ve bu bütçenin iyi mi kullanılacağını en başından saptamak gerekiyor. Bundan dolayı bir çok alıcı, bir evi satın alırken ya ipoteğe ya da krediye gerekseme duyuyor. Talep edilen miktar belirtilen hane gelirinin katları üstünden belirleniyor. Bunun yanı sıra depozito ne kadar yüksekse, ipotek ve kredi anlaşmaları da o denli avantaj getiriyor.
Mortgage başvurusuna hazırlanırken kredi puanı denetim edilmeli
İngiltere’de konut satın alırken, bir komisyoncu ya da danışmanla konuşmadan ilkin kredi puanını hesaplamak mühim bir aşamayı oluşturuyor. Bilhassa mortgage kredisinde ödenilebilirlik değerlendirilmesi çerçevesinde gelirler, cari giderler hesaba katılıyor ve kredi kartı hareketleri inceleniyor. Bu yüzden mevcut kredi borçlarının kapatılması ve düzenlenmesi gerekiyor. Bundan dolayı kredi puanının ne kadar yüksek olduğu, kabul edilme olasılığını o denli etkiliyor.
Mortgage kredisi almayı etkileyen unsurlar şöyleki sıralanıyor:
1. Yatırılan paranın boyutu
2. Kredi puanı
3. Kredi türü
4. Mortgage anlaşmasının uzunluğu
Kimlik kontrollerinde adres belirtilmeli
İngiltere’de avukatlar ve kredi verenler kimlik kontrolü yapmakla yükümlü. Bu yüzden İngiltere’de konut yatırımı meydana getirecek kişilerin kimliğini yenileyerek adresini belirtmesi, gelir kaynağını ibraz etmesi yasal bir mesuliyet olarak kabul ediliyor. Bunun yanı sıra geçişlik, yeterlik, banka ekstreleri, cep telefonu, satmaca ekstrelerinin de sunulması gerekiyor.
Yasal temsilci seçilmeli
İngiltere’de bir ev için satın almaya karar verip, yukarıda bahsi geçen tüm talimatlar yerine getirildiğinde yasal bir temsilcisi seçilmesi gerekiyor. Yasal temsilciler evin satın alınmasında mühim bir rol oynarken, bununla beraber tapu işlemlerinde de lüzumlu planlamaları yapıyor ve sorunları tespit ederek yatırımcı adayına destek oluyor. Ek olarak yasal sorumlulukların takibini yaparak, eksiklikleri gideriyor ve bilgilendirerek ihtimaller içinde risklerin önüne geçiyor.
