İstanbul Endüstri Odası (İSO) Türkiye İmalat PMI anketinin kasım ayı neticeleri açıklandı.
Eşik kıymet olan 50,0’nin üstünde ölçülen tüm rakamların sektörde iyileşmeye işaret etmiş olduğu anket sonuçlarına nazaran, ekim ayında 46,4 olan manşet PMI kasımda 45,7’ye geriledi ve böylece üst üste dokuzuncu ay eşik kıymet 50’nin altında kaldı.
Etkinlik koşullarında gözlenen bozulma, 2020 yılı başlarında yaşanmış olan ilk Covid-19 dalgasından bu yana görülen en belirgin düzeyde gerçekleşti.
Son PMI anketindeki en dikkat çekici gelişme, talebin hem iç hem de dış piyasalarda gösterdiği zayıflık oldu.
Buna bağlı olarak toplam yeni siparişler ve yeni ihracat siparişleri son iki buçuk senenin en belirgin ivme kaybını sergiledi. Yeni ihracat siparişlerinde talep düşüşünün ana deposu olarak ABD ve Avrupa ön plana çıktı.
İHRACAT PAZARLARINDAKİ TALEP YETERSİZ
Firmalar, imalat endüstri üretimindeki yavaşlamada ana ihracat pazarlarındaki talep yetersizliğinin etkili bulunduğunu bildirdi. Üretimdeki yavaşlama eğilimi 12. aya ulaştı.
Kasımda girdi maliyetleri enflasyonu keskin yavaşlama kaydetti ve girdi fiyatlarındaki artış son üç senenin en düşük hızında gerçekleşti.
Ham madde fiyatlarındaki yükseliş ve liradaki kıymet kaybı, maliyetlerin artmasında etkili olurken düşük girdi talebi ise enflasyonu sınırlayıcı etkide bulunmuş oldu.
Girdi talebindeki zayıflık hem de tedarikçi performansında da belirgin bir iyileşmeyi bununla beraber getirdi. Nitekim teslimat sürelerindeki düşüş, Temmuz 2005 hariç olmak suretiyle anket tarihinin en belirgin düzeyinde gerçekleşti.
Girdi maliyetlerindeki düşüş trendine paralel olarak nihai ürün tutarları enflasyonu da hız yitirdi. Kasımda ürün fiyatlardaki artış kuvvetli olmakla beraber ağustostan bu yana en düşük seviyesinde kaydedildi. Son olarak, iki aylık gerilemenin arkasından istihdam kasımda tekrardan artışa geçti. Öte taraftan söz mevzusu artış oldukça sınırı olan gerçekleşti.
TAKİP EDİLEN 10 SEKTÖRÜN İKİSİNDE ÜRETİM GENİŞLEDİ
İstanbul Endüstri Odası Türkiye Sektörel PMI raporu kasımda senenin son çeyreğinin ortası itibarıyla birçok sektörde sıkıntılı koşulların sürdüğüne işaret etti.
Anket kapsamında izlenen 10 sektörden bir tek giyim ve deri ürünleri ile kara ve deniz taşıtları sektörleri kasım ayında üretim artışı kaydetti.
En keskin yavaşlama ise gene tekstil sektöründe gerçekleşti. Talep koşullarında süregelen zorluklara bağlı olarak yeni siparişlerde de benzer bir tablo gözlendi. Küresel ekonomideki zayıflık yeni ihracat siparişlerinin genel çapta yavaşlamasına yol açtı. Dış talebin arttığı tek sektör kara ve deniz taşıtları oldu.
İstihdama ilişkin eğilimlerin karmaşık seyrettiği kasım ayında beş sektörde artış, beş sektörde düşüş gerçekleşti. En süratli istihdam artışı kara ve deniz taşıtlarında, en belirgin düşüş ise tekstil ürünlerinde kaydedildi.
Girdi maliyetlerinin 10 sektörün tamamında artmaya devam etmesine karşın enflasyonda genele yayılı bir yavaşlama gözlendi. Girdi fiyatlarındaki en süratli artış elektrikli ve elektronik ürünler sektöründe gerçekleşti.
Sadece bu sektörde de artış hızı 34 ayın en düşük seviyesine geriledi. Girdi maliyetlerinde en yavaş artış ise ana metal sanayinde yaşandı.
TEDARİK ZİNCİRLERİNDEKİ İYİLEŞME KASIM AYINDA DAHA YAYGIN
Maliyet baskılarının göreli olarak hafiflemesiyle beraber ana metal imalatçılarının satış tutarları kasım ayında nerede ise değişmedi.
Fiyatlar öteki sektörlerde artmaya devam etse de artışlar ekim ayına nazaran çoğu zaman daha düşük oranlarda gerçekleşti. Nihai ürün fiyatlarında en süratli artış kara ve deniz taşıtları sektöründe ölçüldü.
Tedarik zincirlerindeki iyileşme emareleri kasım ayında daha da yaygın hale geldi. Takip edilen 10 sektörün altısında teslimat süreleri azaldı. Hem ana metal endüstri hem de metalik olmayan mineral ürünler sektörlerinde tedarikçi performansı anketin başladığı Ocak 2016’dan bu yana en kuvvetli iyileşmeyi kaydetti.
Yeni siparişlerdeki yavaşlamaya bağlı olarak bir çok sektörde nihai ürün stokları artış gösterirken en belirgin yükseliş metalik olmayan mineral ürünler sektöründe yaşandı.
