Bakan Dönmez tarih verdi: Karadeniz gazı ne zaman kullanılacak? – Son Dakika Türkiye Haberleri
Enerji ve Doğal Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Karadeniz’de keşfedilen doğalgazın gelecek senenin ilk çeyreğinde mart ayı şeklinde sisteme verileceğini belirterek, 4 yıl içinde kırk milyon metreküpe çıkarılacak üretimin konutlarda kullanılan gazın tamamını karşılamaya yeteceğini bildirdi.
Dönmez, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda, bakanlığının 2023 yılı bütçesi üstündeki görüşmelerde milletvekillerinin sual ve eleştirilerini yanıtladı.
Dünyada enerji sektörünün pandemi sonrası toparlanma sürecinde olduğuna ve fiyatlarda artışlar yaşandığına işaret eden Dönmez, yükselen enerji fiyatlarını alınan tedbirlerle vatandaşa minimum oranda aktaran ülkelerden birinin Türkiye bulunduğunu kaydetti.
“AVRUPA’NIN EN UCUZ DOĞALGAZ KULLANAN ÜLKESİYİZ”
Dönmez, doğalgazda yüzde 75 sübvansiyon yapıldığını aktararak, “Ekim ayı itibarıyla Avrupa’daki başkentlerde kullanılan naturel gazın hane halkı bazında fiyatlarını sizlerle de paylaşmak isterim: Hollanda’da bir metreküp gaza bugün 81 lira 25 kuruş, İtalya’da 58 lira 24 kuruş, Almanya’da 41 lira 42 kuruş ödeniyor. Komşumuz Bulgaristan 31 liraya ödüyor. AB üyesi olmayan ülkeleri de dikkate aldığımızda 5 lira 72 kuruş ile her şey dahil Avrupa’nın en ucuz doğalgaz kullanan ülkesi durumundayız.” değerlendirmesinde bulunmuş oldu.
Türkiye’nin 200 kilovatsaatlik bir elektrik tüketimi için asgari ücretin yüzde 5,4’üne denk geldiğini aktaran Dönmez, naturel gazda ise aylık 100 metreküp tüketim için bu oranın yüzde 8,8 bulunduğunu söylemiş oldu.
Dönmez, doğalgaz tutarları artınca ikame ürün olarak kömür fiyatlarının da dünyada ciddi oranda arttığını belirterek, geçen yıl mühim bir müdahalede bulunarak ucuz kaynaklardan üretilen elektriğin bilhassa hane halkına, çiftçiye ve esnafa yansıtılması için bir kararın mecliste kabul edilerek uygulanmaya başlandığını anımsattı.
Söz mevzusu karara ilişkin değerlendirmede bulunan Bakan Dönmez, “(Siz piyasada oluşan özgür fiyatlardan satmayacaksınız. Zarar da etmeyeceksiniz. Makul bir fiyatta sınırlama yapacağız. Bu fiyattan elektriği sizden alıp biz abone grubuna bunu aktaracağız) dedik. Ve o sayede ciddi bir rahatlama elde etmiş olduk.” diye konuştu.
Milletvekillerinin, bu desteklerin nereden karşılandığı sorusuna “ulusal bütçe içinden yapıldığı” karşılığını veren Dönmez, şu şekilde devam etti:
“Sadece burada siyasal karar oluşmadan bu kurum ve kuruluşlar zararına satış yapmak hak ve yetkisine haiz değil. Cumhurbaşkanı sonucu ile maliyet altına satma izni verilmezse bu firmalar naturel olarak alış yada üretim maliyeti her neyse en fazla iş maliyetine satar. Maliyetin altında satamaz. Bu yetkiyi Cumhurbaşkanımız kullandı ve hazinemizden de ödenek aktarmak suretiyle de bu destek verilmiş olacak.”
Petrol ve naturel gazın stratejik emtialar olduğuna dikkati çeken Dönmez, “Türkiye akıllı dış politikayla her iki tarafla diyalog içinde olarak dengeli politikayla sorunları yaşamadan atlatıyoruz. Gıdada da tahıl koridoruyla riskleri minimize ettik. Dünyanın birçok ülkesine aracılık ettik. Ek olarak, dünyada birçok ülke doğalgaz ve elektrik talebinde bulunuyor.” diye konuştu.
Dönmez, doğalgaz ihtiyacının karşılanması için sıvılaştırılmış doğalgaza (LNG) yönelim olduğuna değinerek, “Yüzde 20 LNG alıyoruz. Uzun dönemli kontratlarda sorun yok. Ekonomik toparlanma sürecinde gaz talebini karşılamak için LNG terminalleri yardımıyla esnekliğimiz var, oraya yöneldik.” dedi.
“KONUTLARDA KULLANILAN GAZIN TAMAMI KARADENİZ’DEN KARŞILANACAK”
Karadeniz’de keşfedilen doğalgazın gelecek senenin ilk çeyreğinde mart şeklinde sisteme verileceğini belirten Dönmez, şunları kaydetti:
“İlk fazda üretim 10 milyon metreküp olacak. 4 yıl içinde maksimum faz dönemine çıkartacağız, kırk milyon metreküpe. 10 milyon metreküp günlük gazın senelik karşılığı üç buçuk dört milyar metreküp eder. Bu da konutlarda mutfakta ve sıcak suda kullanılan gazı karşılayacak. Fakat 4 yıl sonrasında biz üretimi 4 kat arttıracağız. O zaman da konutlarda kullanılan gazın tamamını buradan elde edeceğiz. Yeter mi? Yetmez. Kısaca ihtiyacımızın üçte birini toplamda karşılayacağız. Fakat komşu sahalarda arama faaliyetlerimiz devam ediyor. Pozitif yönde haberler geliyor. Bu mevzu değerlendirmeler bittikten sonrasında da somut bulgu yakalarsak bu bilgiyi paylaşmış olacağız.”
KAÇ ABONENİN ELKTRİĞİ KESİLDİ?
Dönmez, yılda 3-4 milyon kişinin elektriğinin kesildiği iddialarının gerçeği yansıtmadığını bildirdi.
Bunun her on kişiden birisinin elektriği kesik olması anlamına geleceğini belirten Dönmez, “Düşünün on haneli bir apartmanda oturuyorsanız bir tane vatandaşın elektriği kesik. Bu şekilde bir durum yok. Son olarak güncel verileri söyleyeyim. Ağustos 2022’ye ilişkin Türkiye genelinde elektriği kesik olan abone sayısı hane halkı ve ticarethane dahil 209 bin 174. Peki ne kadar sayaç var? 48 milyon sayaçtan bahsediyoruz. Bu oran binde dört. Doğalgaza erişince gene aynı tarihte, 86 bin 504 abonenin borç dolayısıyla gazı kesilmiş. Toplam 19,1 milyon doğalgaz abonesine oranladığımızda buradaki sayı da binde beş.” bilgisini verdi.
Her bin kişiden dördünde ya da beşinde borcundan dolayı kesilme bulunduğunu dile getiren Dönmez, “Kesinti uygulanan abonelerin üçte ikisinin elektriği aynı gün içinde de açılıyor. Çok açık ki yurttaş unutmuş, yatıramamış ya da kimi zaman işte ikimiz de otomatik ödeme veriyoruz bankalara, bankada bir mesele yaşanıyor, ödemeler intikal etmiyor. Gene beşte dördü de elektriği yedi gün içinde bağlanıyor. Kısaca elektriğin kesik olma süresi de son aşama sınırı olan.
Bir başka mevzu da köyde, yaylada evi olanlar var. Yazın oradan geliyor, kışlık evine, oraya satmaca gidiyor, faturayla ilgili bir bilgisi yok. Otomatikman enerji kesiliyor, bizim kayıtlarımızda elektrik kesik ilgisi var. Orada aslen kimse yaşamıyor.” değerlendirmelerinde bulunmuş oldu.
“KÜÇÜK NÜKLEER SANTRALLER İÇİN GÖRÜŞME YAPILIYOR”
Dönmez, nükleer santral için teknolojiyi geliştiren tüm ülkelerle ve şirketlerle görüşüldüğüne işaret etti.
Bakan Dönmez, “Biz biliyorsunuz ki Japonya’yla da bir antak kalma yapmıştık, 2013 senesinde. Japonya ve Fransa ortaklığıyla yapılacaktı. Onlar çalışmalarını tamamlayınca fiyatlarını revize ettiler. Bizim Rusya’dan aldığımız fiyatın iki katından daha fazlasına çıktı teklif ettikleri. Hep fiyat açısından hem de temin planı açısından bu uygun olmadığı için devam etmedik.” dedi.
Batı teknolojisine bir engelleme olmadığını belirten Dönmez, şu şekilde devam etti:
“Aslına bakarsan bu mevzuda teknoloji geliştiren ülke sayısı oldukça fazla değil, beş, altıyı geçmiyor. Nitekim şu anda SMR denilen ufak reaktörler, kısaca daha düşük kapasitede yapılıyor. Bunlarla ilgili emekler var. İngiltere’de bazı emekler var, ABD’da var. Onlarla da şu anda görüşülüyor. 100 megavat, 70 megavatlık, 300, 400 megavatlık santraller oluyor. Şundan dolayı şu anda karbondan arınmış bir dünyaya gidilecekse yenilenebilir de belli bir yere kadar gitmek zorunda. Onun haricinde nükleer sıfır enjeksiyonu olduğundan en ciddi tercih sebepleri içinde olacak.”
“AMASRA’DA 7 YÖNETİCİ GÖREVDEN ALINDI”
Bakan Dönmez, Amasra’da yaşanmış olan maden kazasına da değindi.
Hemen hemen ellerinde bir bilirkişi ön raporu bulunduğunu ifade eden Dönmez, bilirkişi ön raporunda ortaya atılan iddialar bulunduğunu; Meclis Araştırma Komisyonunun da bu iddialar da dahil olmak suretiyle tüm tarafları dinlediğini anımsattı.
Dönmez, “Bu aşamada ‘şu suçludur, şu kusurludur’ diyemeyiz. Eğer ön rapora bağlı olarak suçlu duyuru edip bazı ithamları ona yönetecek olursak o zaman mahkemelere niye gerekseme var? Bilirkişi raporu gelir, hakime çıkmadan herkesi içeriye tıkarız. Bu tarz bir olay var mı? Şimdi hukuk kendi içinde yürüyor. Ikimiz de ona her türlü desteği vereceğiz.” dedi.
Vaka yerinden gelir gelmez bakanlıkta teftiş kuruluna olayın her yönüyle araştırılması mevzusunda yönerge verildiğini aktaran Dönmez, “Müfettişler de oraya gitti. İlk incelemeleri de yaptılar. Amasra Kuruluş Müdürlüğünden 7 yönetici görevden alındı. Bu bir ihtimal kamuoyuna yansımadı. Öteki boyutları itibarıyla da incelememiz devam ediyor” diye konuştu.
Dönmez, Türkiye Elektrik İletim AŞ’nin özelleştirme kapsamına alındığını fakat çoğunluğu devletin elinde duracak şekilde azınlık hissesinin halka açılacağını söylemiş oldu.
Komisyonda, Enerji ve Doğal Kaynaklar Bakanlığının yanı sıra Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu, Nükleer Düzenleme Kurumu, Maden Incelem ve Arama Genel Müdürlüğü, Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü, Türkiye Enerji ile Nükleer ve Maden Araştırma Kurumunun 2023 yılı bütçeleri kabul edildi.
